• Fiilden türeyip cümlede isim,sıfat,zarf görevlerinde kullanılan;yan cümlecik kuran kelimelere FİİLİMSİ denir. Fiilimsiler üç başlıkta incelenir.
İSİM-FİİL
•Fiillerin isim gibi kullanılabilen şekilleridir.Fiillerden,
-mek, -mak
-me, -ma
-iş, -ış, -uş, -üş
ekleri ile türetilirler.
Adamak kolay,ödemek güçtür.
Ders çalışmaya başladı.
Öğretmenimizin gelişine sevindik.
SIFAT-FİİL
•İsimleri sıfat göreviyle niteleyen ve yan cümlecik kurabilen kelimelerdir.Fakat fiiller gibi çekimlenemezler.Fiillerden,
-an,-ası,-mez,-ar,-dik,-ecek,-miş
ekleri ile türetilirler.
Düşünenen adam, İşe yarar öğrenci,
İşe yaramaz adam,Gelecek hafta,
Duyulmadık sözler,Geçmiş zaman,
Kırılası eller, Yıkılası eller
ZARF-FİİL (BAĞFİİL)
Fiili zaman ve durum yönüyle niteleyerek genellikle zarf görevinde kullanılan kelimelerdir. Fiillerden,
-ip, -erek, -e, -meden, -meksizin, -...r ...mez, -eli, -ince, -dikçe,
-ken, -dığında, -dığından
ekleri ile türetilirler.
ÖRNEKLER
Kitabı alıp gitti.
Koşarak dışarı çıktı.
Sevine sevine gitti.
Zil çalmadan dışarı çıkmayın.
Akşama kadar durmaksızın çalıştı.
Olur olmaz yerde konuşmayın.
Sizi görünce sevindim.
Tatil başlayalı okul tenhalaştı.
Orayı gördükçe ruhum kararır.
Kopye çekerken yakalandı.
Zil çaldığında ders bitmişti.
Konuyu bildiğinden soruları çabuk bitirdi.
|